بازار متلاطم خودرو چگونه آرام شد؟

 به دنبال نابسامانی‌هایی که در حوزه تولید و عرضه خودرو در سال‌های گذشته وجود داشت، اسفند‌ 1400 رئیس‌جمهور‌ بعد از بازدید سرزده‌ از یکی از خودروسازی‌های کشور، 8 دستور در حوزه تولید و عرضه خودرو صادر کرد و بر این اساس وزارت صمت مکلف به اصلاح وضعیت تولید و عرضه خودرو شد.

برخی از دستورات رئیس‌جمهور برای بهبود وضعیت تولید و عرضه خودرو، شامل تامین قطعات و ترخیص فوری خودروهای دپو شده در انبارهای خودروسازان، افزایش 5 درصدی تولید خودرو در سال 1401، توقف تولید برخی خودروهای قدیمی و آغاز تولید چند خودروی جدید و با کیفیت بود.

همچنین با توجه به اینکه در آن زمان عرضه خودرو توسط خودروسازان از طریق قرعه‌کشی انجام می‌شد، رئیس‌جمهور دستور داد تا فرآیند قرعه‌کشی شفاف‌سازی شود.

وزارت صمت نیز بلافاصله در راستای تحقق دستورات رئیس جمهور اقداماتی را در حوزه بهبود وضعیت تولید و عرضه خودرو آغاز کرد و 3 گام برای سال‌های 1401 تا 1404 در راستای تحول صنعت خودروی ایران آغاز کرد.

وزارت صمت در گام اول با عنوان «تثبیت جریان تولید و آماده‌سازی و احیای ظرفیت‌های موجود» که بازه زمانی تحقق آن 1401 تا 1402 تعریف شده بود چهار برنامه حل مسائل و اصلاح ساختار بنگاه‌ها، بالفعل کردن ظرفیت‌های موجود، دستیابی به ترکیب مناسب تولید، تعریف و آغاز پروژه‌های سرمایه‌گذاری را تعریف کرد.

بنابراین با توجه به اقدامات انجام شده تولید یک میلیون و 242 هزار دستگاه انواع خودرو در سال 1401 و تکمیل 105هزار خودروی ناقص اول دوره سال 1401 رقم خورد که میزان رشد تولید و تکمیل سال 1401 نسبت به سال 1400، حدود 39 درصد بود.

‌بیشترین رشد تولید خودرو در 12 سال اخیر مربوط به سال‌های 1393 و 1401 است با این تفاوت که بخشی از تولیدات دو خودروساز بزرگ کشور در سال 1393 مربوط به مونتاژ محصولات CKD بوده است.

در سال 1401 بیش از یک میلیون و 76هزار دستگاه خودروی سواری تولید و حدود 105هزار خودروی ناقص تکمیل شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال 1400، 36 درصد رشد را نشان می دهد.

در مجموع دستاورد دو سال ابتدایی دولت مردمی در تولید خودروی سواری رقمی بالغ بر یک میلیون و 944 هزار و 148 میلیون دستگاه بوده است.

در ابتدای سال 1401 بیش از 105 هزار خودروی ناقص در پارکینگ خودروسازان وجود داشت که در نیمه اول سال 1401 تکمیل و تحویل مشتریان شد.

با وجود تحریم‌های ظالمانه، ایران رتبه 14 تولید خودرو در دنیا را در سال 2022 میلادی کسب کرد و در بین 20 کشور برتر تولید کننده خودرو در جهان، بیشترین رشد تولید را نسبت به سال 2021 داشته است؛ با شروع تحریم های سال 97، بیشترین آمار تولید ماهیانه در بهمن ماه سال 1401 با بیش از 133 هزار دستگاه بوده است.

‌افزایش رشد تولید خودرو امسال نیز ادامه داشت به طوری که وضعیت تولید خودرو در 4 ماهه ابتدای سال جاری حاکی از آن است که تولید انواع خودرو در این مدت نسبت به مشابه سال گذشته 30 درصد رشد داشته است.

در 4 ماهه ابتدای سال گذشته در مجموع 340 هزار انواع خودرو تولید شده بود که با توجه به رشد 30 درصدی تولید انواع خودرو در چهار ماهه ابتدای امسال به  442 هزار و 686 دستگاه افزایش یافت.

در تیرماه امسال 121 هزار و 659 دستگاه انواع خودرو در کشور تولید شده است در حالی که در مدت مشابه سال گذشته 94 هزار و 987 دستگاه خودرو در کشور تولید شده بود.

در 4 ماهه اول سال 1401 به تعداد 90 هزار و 136 دستگاه خودرو ناقص نیز تکمیل شده بود که با لحاظ خودروهای تکمیل شده در 4 ماهه اول سال 1401، مقدار رشد تولید 4 ماهه اول سال جاری نسبت به تولید و تکمیل 4 ماهه اول سال 1401 حدود 2.9% خواهد بود.

بنابراین تولید خودرو سواری در 4 ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 27 درصد، تولید وانت 52 درصد، تولید ون 60 درصدی، تولید مینی بوس و میدل باس 25 درصد، کامیون و کامیون کشنده 77 درصد رشد داشته است البته تولید اتوبوس در مدت یاد شده نسبت به مدت مشابه سال قبل 17 درصد کاهش داشته است.

عبدالله توکلی مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت اعلام کرده است که امسال برنامه تولید یک میلیون و 500 هزار دستگاه خودرو را داریم.

در مجموع سیاست‌های وزارت صمت در 2 سال گذشته از جمله افزایش تولید و اقداماتی مانند عرضه خودرو در سامانه یکپارچه براساس نوبت‌دهی، ورود شورای رقابت به قیمت‌گذاری خودرو، کنترل نرخ ارز و سیاست‌های بانک‌مرکزی در خصوص ثبات‌بخشی به بازار ارز از جمله عوامل مؤثر در تعادل بخشی به بازار خودرو و نزولی شدن قیمت خودرو در بازار بوده است.